Để hỗ trợ các bạn học sinh lớp 10 có thêm tài liệu tham khảo, nâng cao kiến thức và biết cách viết bài phân tích nhân vật, trong bài viết này, chúng tôi xin gửi đến bạn bài “Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn” được chọn lọc và hay nhất. Mời các bạn cùng theo dõi.

Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn có chọn lọc, siêu hay

Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam, gắn bó với tên tuổi của tác phẩm “Truyền kỳ mạn lục”, được mệnh danh là “thiên cổ kỳ bút” của nền văn học dân tộc. Trong đó, “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một truyện nổi bật, tiêu biểu, thể hiện rõ tài năng và tư tưởng của Nguyễn Dữ. 

Tác giả đã xây dựng thành công hình tượng Ngô Tử Văn – một người đại diện cho phẩm chất kẻ sĩ Việt Nam: yêu chính nghĩa, kiên cường đấu tranh chống lại cái ác, cái xấu, đồng thời thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ. Qua nhân vật này, Nguyễn Dữ gửi gắm niềm tin vào sự thắng lợi của công lý và chính nghĩa trước những thế lực gian tà, độc ác.

Ngay từ phần mở đầu tác phẩm, tác giả đã giới thiệu lai lịch và tính cách của Ngô Tử Văn một cách trực tiếp, ấn tượng. Ngô Tử Văn, tên thật là Ngô Soạn, tự là Tử Văn, người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang. Chàng trai này nổi bật với tính cách khảng khái, cương trực, nóng nảy, “thấy sự gian tà thì không chịu được.” 

Danh tiếng của Ngô Tử Văn lan rộng khắp vùng Bắc, nơi người dân ngợi ca chàng là người dũng cảm, dám đối mặt và đấu tranh chống lại cái ác, bảo vệ dân lành. 

Giọng điệu ngợi khen của Nguyễn Dữ khi giới thiệu nhân vật không chỉ làm tăng tính chân thực mà còn khơi gợi niềm tin của người đọc vào những hành động chính nghĩa của Ngô Tử Văn, đồng thời định hướng tư tưởng về sự thắng lợi của chính nghĩa trong cuộc đấu tranh chống lại cái xấu xa, tà ác.

Ngôi đền trong làng của Ngô Tử Văn vốn là nơi linh thiêng nhưng đã bị tên tướng giặc xâm lược tử trận chiếm đóng, trở thành nơi trú ngụ của yêu quái, tác oai tác quái, làm hại nhân dân. Theo quan niệm truyền thống, đốt đền là hành động xúc phạm thần linh, nên không ai dám đụng chạm.

Tuy nhiên, trước tình trạng ngôi đền bị uế tạp, trở thành nguồn gây hại cho dân lành, Ngô Tử Văn đã dũng cảm đứng lên đốt đền, quyết tâm trừ hại cho dân. Hành động này của chàng không phải là sự bất kính với thần linh mà là hành động chính nghĩa, nhằm diệt trừ kẻ thù của đất nước – hồn ma của tên tướng giặc họ Thôi. 

Đây là ngôi đền tà, không chỉ không giúp đỡ dân lành mà còn gieo rắc nỗi sợ hãi. Với tính cách khảng khái, nóng nảy, Tử Văn đã hành động dũng cảm, không vì lợi ích cá nhân mà vì lợi ích của cộng đồng, xứng đáng được ca ngợi và đồng tình.

Trước khi đốt đền, Tử Văn đã “tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt đền”. Chi tiết này thể hiện thái độ kính cẩn, nghiêm túc của chàng đối với thần linh. Đây không phải hành động bộc phát mà là quyết định có suy nghĩ thấu đáo. Tử Văn là người hành động có lý trí, luôn cân nhắc đúng sai trước khi quyết định. 

Hành động đốt đền của chàng xuất phát từ mong muốn chấm dứt sự quấy nhiễu của yêu quái, bảo vệ sự bình yên cho dân lành. Khi chàng “châm lửa đốt đền,” hành động diễn ra một cách dứt khoát, mạnh mẽ, thể hiện sự quả cảm, bất chấp những lời dị nghị hay sợ hãi của mọi người xung quanh. Chàng tin tưởng rằng việc làm chính nghĩa của mình sẽ được thần linh ủng hộ. Tuy nhiên, hành động này cũng đồng thời khơi mào cho cuộc đối đầu không khoan nhượng giữa chàng và hồn ma tên tướng giặc – một cuộc chiến đại diện cho sự đối đầu giữa chính nghĩa và tà ác.

Sau khi Ngô Tử Văn đốt đền, chàng rơi vào tình trạng khó chịu: đầu óc lảo đảo, bụng dạ bồn chồn, rồi cơn sốt cao đột ngột kéo đến. Chàng còn thấy hai tên quỷ sứ đến bắt mình đi rất gấp, kéo ra phía đông thành. 

Tuy nhiên, trong hoàn cảnh đó, Ngô Tử Văn vẫn giữ được sự bình tĩnh và không hề tỏ ra sợ hãi, sẵn sàng đối mặt với hồn ma tên tướng giặc. Khi tên tướng giặc giả làm cư sĩ đến đe dọa, mắng chửi, đòi dựng lại ngôi đền và đưa ra những lời lẽ dựa trên đạo lý Nho gia để buộc tội, Ngô Tử Văn vẫn giữ thái độ bình thản. 

Chàng ngồi ngất ngưởng, tự nhiên, điềm nhiên trước mọi lời đe dọa. Hành động và thái độ này đã khẳng định sự can đảm, bản lĩnh, và sự khinh thường của Tử Văn trước những lời hống hách, uy hiếp của kẻ thù.

Sau đó, Ngô Tử Văn gặp được Thổ thần, người đã kể lại toàn bộ câu chuyện về việc mình bị tên tướng giặc hãm hại, chiếm ngôi đền và tác oai tác quái. Dù bị oan ức, Thổ thần vẫn nhẫn nhịn, không thể làm gì. Thổ thần còn căn dặn Ngô Tử Văn cách đối phó với tên tướng giặc. Nghe xong, Tử Văn không chỉ kinh ngạc mà còn thêm quyết tâm, sẵn sàng đối đầu với tên bách hộ họ Thôi.

Qua sự việc này, Ngô Tử Văn thể hiện mình là người đầy bản lĩnh, dám đứng lên đấu tranh vì chính nghĩa, chống lại sự phi lý và bất công trong xã hội. Hành động của chàng không chỉ thể hiện lòng dũng cảm mà còn chứng minh được tinh thần trọng nghĩa khí, dám làm những việc mà cả thần thánh cũng phải kính nể.

Hình tượng Ngô Tử Văn cùng câu chuyện của chàng đã phản ánh rõ nét hiện thực xã hội thời bấy giờ, nơi trắng đen lẫn lộn, thật giả khó phân. Đồng thời, nó cũng ca ngợi những con người cương trực, dám đấu tranh cho lẽ phải, cho sự thắng lợi của chính nghĩa trước cái ác.

Sự cương trực và khẳng khái của Ngô Tử Văn được thể hiện rõ nét nhất trong cuộc đối đầu cam go với hồn ma tên tướng giặc ở Minh ti. Đây là trận chiến giữa sự chính trực của Tử Văn và sự gian xảo, xảo quyệt của kẻ thù. 

Đứng trước những lời vu cáo trắng trợn của hồn ma cùng thái độ quát nạt, uy quyền của Diêm Vương, Tử Văn phải đối diện với những thế lực mạnh mẽ, áp đảo. Tuy nhiên, chàng vẫn giữ vững sự bình tĩnh, khẳng định một cách mạnh mẽ: “Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian”, đồng thời dũng cảm vạch trần bộ mặt gian trá của tên tướng giặc.

Thái độ cứng cỏi, lời lẽ đanh thép của Tử Văn thể hiện tinh thần không khoan nhượng, quyết tâm bảo vệ lẽ phải. Dù đối diện với sự giận dữ của Diêm Vương, chàng không hề nhún nhường mà còn thẳng thắn đưa ra những bằng chứng thuyết phục, đề nghị sử dụng tư giấy từ đền Tản Viên để chứng thực sự thật. 

Qua từng bước lập luận sắc bén và sự kiên định, Tử Văn đã dần đánh bại mọi sự phản kháng của tên tướng giặc, buộc hắn phải chịu sự trừng phạt thích đáng. Đây không chỉ là chiến thắng cá nhân của Tử Văn mà còn là biểu tượng cho chiến thắng của nhân dân Việt Nam trước những thế lực ngoại xâm phương Bắc, là minh chứng cho sự thắng lợi của chính nghĩa trước cái ác và cái tà.

Sau khi được minh oan và thắng kiện, Ngô Tử Văn được Diêm Vương xử thắng và giao cho chức phán sự ở đền Tản Viên. Khi trở về, Thổ công đã đến khuyên chàng nhận chức với lời nhắn nhủ sâu sắc: “Người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau.” 

Hiểu được ý nghĩa của lời khuyên, Tử Văn vui vẻ nhận lời. Việc trở thành phán sự ở đền Tản Viên không chỉ đánh dấu chiến thắng của chàng trong cuộc đấu tranh với hồn ma tên tướng giặc mà còn khẳng định vai trò của một con người chính trực, luôn bảo vệ lẽ phải đến cùng.

Hình tượng Ngô Tử Văn là biểu tượng cho tinh thần cứng cỏi, không sợ hãi trước những thế lực tà ác, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ công lý và nhân dân. Qua đó, tác phẩm không chỉ ca ngợi phẩm chất kẻ sĩ đất Việt mà còn gửi gắm niềm tin vào sự chiến thắng của chính nghĩa trước cái xấu xa, bất công trong cuộc sống.

Ngô Tử Văn được tiến cử và chấp nhận chức Phán sự đền Tản Viên, đánh dấu một kết cục xứng đáng cho kẻ sĩ dũng cảm, kiên cường và khẳng khái trong hành trình đấu tranh vì chính nghĩa. 

Chi tiết này mang đậm yếu tố kỳ ảo, thể hiện niềm tin sâu sắc của tác giả vào chân lý và công lý, khẳng định rằng chính nghĩa luôn chiến thắng gian tà. Sự đền đáp này không chỉ là phần thưởng cho sự dũng cảm và công lao trừ hại cho dân của Tử Văn, mà còn là minh chứng cho niềm tin của nhân dân vào một vị quan công minh, đại diện cho lẽ phải. 

Qua đó, câu chuyện khẳng định ý nghĩa lớn lao của công lý: người đại diện cho chính nghĩa sẽ được tin tưởng và tôn vinh, còn cái ác tất yếu sẽ bị trừng phạt.

Thành công của tác phẩm nằm ở cách xây dựng cốt truyện hấp dẫn với kết cấu chặt chẽ, logic và cách kể chuyện lôi cuốn. Nguyễn Dữ đã dẫn dắt câu chuyện một cách khéo léo, bắt đầu từ một tình tiết bất ngờ, phát triển xung đột kịch tính đến cao trào, rồi giải quyết hợp lý, thỏa đáng. 

Người đọc không chỉ bị cuốn hút bởi diễn biến ly kỳ mà còn cảm nhận được thái độ ngợi ca của tác giả đối với tầng lớp trí thức, tinh thần dân tộc và quan niệm “ác giả ác báo”.

Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa yếu tố kỳ ảo và hiện thực, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho câu chuyện. Nghệ thuật xây dựng nhân vật Ngô Tử Văn vừa sinh động, độc đáo, vừa chân thực thông qua lời nói và hành động. 

Các thủ pháp nghệ thuật như đối lập tương phản, liệt kê được sử dụng hài hòa, tạo nên sự nổi bật cho nhân vật và tình tiết. Bức màn kỳ ảo trong tác phẩm không chỉ làm câu chuyện trở nên lôi cuốn mà còn mang giá trị nhân đạo và hiện thực sâu sắc, khiến người đọc phải suy ngẫm.

Câu chuyện đề cao hình tượng Ngô Tử Văn, một trí thức đại diện cho tầng lớp kẻ sĩ nước Việt, giàu tinh thần dân tộc, yêu chuộng chính nghĩa, dũng cảm, cương trực và sẵn sàng hy sinh để trừ hại cho dân. Tác phẩm còn gửi gắm niềm tin mạnh mẽ rằng công lý và chính nghĩa sẽ luôn chiến thắng gian tà, trở thành ánh sáng soi rọi cho những ai tin vào lẽ phải và không ngừng đấu tranh vì cộng đồng.